Pestisitlerin Dağıtımı ve Kullanımına İlişkin Uluslararası Yönetim Kuralları
(Yeniden Gözden Geçirilmiş Versiyon)
(Kasım 2002’de FAO Konseyi’nin Yüzyirmiüçüncü Oturumunda Kabul Edilmiştir)
Madde 1 Kuralların Amaçları
1.1 Bu Kuralların amaçları; özellikle pestisitleri denetim altında tutmak için herhangi bir ulusal kanunu olmayan veya çok yetersiz kanunlara sahip ülkelerde pestisitlerin dağıtımı ve kullanımı ile iştigal eden, dağıtımını veya kullanımını etkileyebilen kamu ve özel kuruluşların sorumluluklarını bildirmek ve gönüllü yönetim standartlarını belirlemektir.
1.2 Bu Kurallar; devlet yetkililerini, pestisit imalatçılarını, bunların ticaretini yapanları ve doğru uygulamalar için kimin önerilerine uyacakları hususunda karar vermede kaygı duyan vatandaşları temel alan ulusal düzenlemeler bağlamında kullanmak için tasarlanmıştır.
1.3 Bu Kurallar, pestisitlerin insanlara veya çevreye önemli herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan gerçekleştirilecek gerekli ve kabul edilebilir kullanımlarından yarar sağlamaya yönelik olarak toplumun bir çok kesiminin sorumluluk paylaşımını tanımlar. Bu noktaya kadar, bu Kutallarda bir devletle veya devletlerle ilgili tüm referansların, kendi yetki alanlarına düşen konularda, yerel yönetim grupları için de eşit olarak uygulanacağı kabul edilmektedir.
1.4 Bu Kurallar, pestisitlerin etkin kullanımını sağlarken onlarla bağlantılı potansiyel sağlık ve çevre risklerini en aza indirecek uygulamaları teşvik etmek üzere ihracatçı ve ithalatçı ülkelerin yönetimleri arasındaki işbirliği çabalarına olan ihtiyacı ifade eder.
1.5 Bu Kurallarda ifade edilen kurumlar arasında uluslararası örgütler, ihracatçı ve ithalatçı ülkelerin yönetimleri, pestisit sanayisi, uygulama gereçleri sanayisi, ticaretçiler, gıda sanayisi, kullanıcılar ve çevre grupları, tüketici grupları ve ticaret birlikleri gibi sivil toplum örgütleri yer alır.
1.6 Bu Kuralların uygulanmasının sağlanması ve izlenmesinde, her düzeyde eğitimin temel bir gereksinim olduğunu kabul eder.
1.7 Bu Kurallarda öne çıkartılan rehberlik standartları:
1.7.1 sorumlu ve genellikle kabul edilir ticari uygulamaları özendirmektir;
1.7.2 ülke içinde pestisitlerin nitelik ve uygunluğunu düzenlemek, doğru ve etkin kullanımlarını sağlamak için tasarlanmış denetimleri henüz yerleştirememiş ülkelere yardımcı olmaktır;
1.7.3 insan ve çevreye olumsuz etkileri azaltmak ve yanlış kullanımdan kaynaklanan olası zehirlenmeleri önlemek de dahil olmak üzere, pestisitlerin kullanımındaki riskleri azaltan uygulamaları özendirmektir;
1.7.4 Pestisitlerin; insan, hayvan ve bitki sağlığının ve tarımsal üretimin iyileştirmesi için etkili ve verimli bir biçimde kullanıldığına emin olmaktır;
1.7.5 Ruhsat sonrası işlemler ve her tip pestisit ile kullanılmış pestisit ambalajları dahil, geliştirme, düzenleme, üretim, yönetim, paketleme, etiketleme, dağıtım, taşıma, uygulama, kullanma ve denetime ilişkin tüm ana başlıkları içerecek “yaşam evreleri” kavramını kabul eder;
1.7.6 Entegre Zararlı Yönetimi (IPM)’ni (keza halk sağlığı zararlıları için entegre vektör yönetimini) geliştirecek şekilde tasarlanmıştır;
1.7.7 Ek 1’de tanımlanan bilgi alışverişi ve uluslararası anlaşmalara katılım referansı, özellikle Uluslararası Ticarette Bazı Zararlı Kimyasallar ve Pestisitler için Önceden Bildirimli İzin (PIC) konusundaki Rotterdam Konvensiyonu ilave edilmiştir (1)1.
Madde 2. Terimler ve Tanımlar
Bu Kurallarda geçen:
Aktif madde; bir pestisitin biyolojik olarak aktif olan kısmı anlamına gelir.
Reklam; pestisitlerin satışı ve kullanımının; basılı ve elektronik medya, tabelalar, ekranlar, hediyeler, gösteriler veya sözlü anlatımla artırılmaya çalışılması anlamına gelir.
Uygulama aracı; pestisitlerin uygulanmasında kullanılan herhengi bir teknik yardım, gereç, alet veya makine anlamına gelir.
Uygulama teknolojisi; bir pestisitin hedef organizmaya veya hedef organizmanın pestisit ile temas edeceği yere gerçek fiziksel dağıtımı ve dağıtım yöntemi anlamına gelir.
Yasaklanmış pestisitler; insan sağlığını ve çevreyi korumak için kesin düzenleme kararı ile tüm kullanımları yasaklanmış bir pestisit anlamına gelir. Terim, ilk kullanımı onaylanmamış veya sanayi tarafından gerek yöresel pazardan gerekse ileriye dönük onay işlemlerinden geri çekilmiş bir pestisiti de kapsar. Ancak bu eylemin insan sağlığı ve çevreyi korumak için yapıldığını gösteren kesin kanıt olmalıdır.
Bertaraf etme; pestisit atığı, kullanılmış ambalaj ve kontamine malzemeyi yeniden kullanmak, etkisiz hale getirmek, imha veya izole etmek için yapılan herhangi bir işlem anlamına gelir.
Dağıtım; pestisitlerin yerel veya uluslararası satış kanallarına verildiği süreç anlamına gelir.
Çevre; su, hava, toprak ve bunların kendi aralarında ve tüm canlı organizmalarla olan ilişkileriyle birlikte yaşadığımız ortam anlamına gelir.
Denklik; Farklı üreticilerden kaynaklanan ve benzer teknik madde varsayımıyla sunulan pestisitlerin benzer risk düzeyleri gösterip göstermediklerini değerlendirmek için kirlilik (impuriti) ve zehirlilik (toksikolojik) profili, keza fiziksel ve kimyasal özellikleri benzerliğinin belirlenmesi anlamına gelir.
Araştırma enstitüleri; tarımsal ürünlerin üretim, işlenme, depolama ve pazarlama dahil, tarım uygulamalarının iyileştirilmesiyle ilgili bilgi, teknoloji ve tavsiyeleri ilgili ülkede çiftçilere iletme işinden sorumlu kurumlar anlamına gelir.
Formülasyon; ürünü önerilen amaç için kullanışlı ve yararlı kılmak üzere tasarlanmış çeşitli maddelerin homojen karışımları; pestisitin kullanıcılar tarafından satın alınan hali anlamına gelir.
İyi tarım uygulama tekniği; koşulların gerektirdiği duruma göre, etkin ve güvenilir zararlı kontrolu için resmen tavsiye edilen veya ulusal olarak onaylanmış pestisit kullanımlarını içerir. Yetkililerce onaylanmış kullanımı bulunan pestisitler, uygulamalarda olabildiğince az miktarda kalıntı bırakır.
Tehlike; istenmeyen sonuçlara neden olma potansiyeli bulunan bir madde, etmen veya durumun doğal özelliği (örneğin; sağlığa, çevreye veya mala olumsuz etkiler veya zarar verebilen özellikler) anlamına gelir.
Entegre Zararlı Yönetimi (IPM); zararlı populasyonlarının gelişmesini engelleyen mevcut bitki koruma tekniklerinin özenli seçimi ve diğer uygun önlemlerle bütünleştirilmesi ve pestisitler ve diğer uygulamaları ekonomik olarak haklı çıkartacak ve azaltacak veya insan sağlığı ve çevreye riskleri en aza indirecek düzeylerde tutulması anlamına gelir. IPM tarımsal çevre sağlığında imkan ölçüsünde en az bozunma ile sağlıklı bir ürün yetiştirmeyi vurgular ve doğal zararlı kontrolu mekanizmalarını özendirir.
Etiket; pestisitin içinde bulunduğu kabın üzeri veya ona yapıştırılmış ya da pestisitin ambalajıyla birlikte bulunan yazılı, basılı veya grafik belge anlamına gelir.
İmalatçı; bir pestisit aktif maddesi veya onun formülasyonu veya preparatının (doğrudan veya aracı vasıtasıyla veya kontrol ettiği veya sözleşmeli bir kurum vasıtasıyla) üretimi işi veya işlevini yürüten kamu veya özel sektördeki bir firma veya diğer bir kurum veya herhangi bir birey anlamına gelir.
Pazarlama; reklam, halkla ilişkiler ve bilgilendirme hizmetleri ve ayrıca yerel veya uluslararası pazarlarda dağıtım ve satış dahil olmak üzere ürünün satışını artırmaya yönelik genel süreç anlamına gelir.
Maksimum kalıntı sınırı (MRL); bir gıdada veya tarımsal üründe veya hayvan yeminde bulunmasına yasal olarak izin verilen veya kabul edilebilir olarak değerlendirilen bir kalıntının maksimum konsantrasyonu anlamına gelir.
Ambalaj; pestisitleri toptancı veya perakendeciler vasıtasıyla kullanıcılara taşımak için kullanılan kap ve koruyucu dış kap anlamına gelir.
Kişisel koruyucu ekipman; pestisitleri kullanırken veya uygularken temastan korumayı sağlayan her türlü giysi, malzeme veya cihaz anlamına gelir. Bu prensip bağlamında terim pestisit uygulama ve kullanımları için tasarlanmış koruyucu ekipman ve giysiyi kapsar.
Pestisit; gıdaların, tarımsal ürünlerin, ahşap ve ahşap ürünlerinin veya hayvan yemlerinin üretimi, işlenmesi, depolanması, taşınması veya pazarlanması esnasında veya bu işlemleri başka şekillerde etkileyen insan ve hayvan hastalıklarının taşıyıcıları, istenmeyen bitki veya hayvan türleri dahil olmak üzere bütün zararlıların önlenmesi, yok edilmesi veya kontrol altında tutulması için olan ve böceklerin, örümceklerin veya diğer zararlıların vücutlarının içinde veya üzerinde kontrol edilebilmesi için hayvanlara uygulanabilecek her türlü madde veya madde karışımı anlamına gelir. Bu ifadeye bitki büyüme düzenleyicisi, yaprak dökücü, kurutucu veya meyve seyreltici veya erken düşmesini önleyici maddelerle tarım ürünün depolanma ve taşınma esnasında bozulmasını önlemek için hasat öncesinde veya sonrasında ürüne uygulanan maddeler de dahildir.
Pestisit sanayii; pestisit ve pestisit ürünü üretimi, formülasyonu veya pazarlamasıyla ilgilenen tüm örgütler ve bireyler anlamına gelir.
Pestisit yasaları; pestisitlerin üretimini, pazarlanmasını, depolanmasını, etiketlenmesini, paketlenmesini kullanımını ve imhasını nitelik, nicelik, sağlık ve çevre yönlerinden düzenlemek üzere yürürlüğe girmiş tüm yasa ve yönetmelikler anlamına gelir.
Zehir; insanlar, bitkiler veya hayvanlar tarafından göreceli olarak küçük miktarlarda alındığında yapının veya işlevlerin bozulmasına neden olup, hasar veya ölüme yol açan madde anlamına gelir.
Zehirlenme; bir zehirin neden olduğu, sarhoşluk da dahil, bir hasar veya rahatsızlığın ortaya çıkması anlamına gelir.
Bitki koruma ürünü (veya pestisit ürünü); paketlendiği veya satıldığı şekliyle pestisit etkili maddesi ve diğer bileşenleri (yardımcı maddeler) anlamına gelir.
Ürün sorumluluğu (Product stewardship); bir bitki koruma ürününün araştırma ve geliştirmesinden son kullanım ve daha sonrasına kadar sorumlu ve ahlaki yönetimi anlamına gelir.
Sivil toplum örgütleri; (bunlarla sınırlı olmamak üzere) bilimsel dernekler, çiftçi grupları, yurttaş örgütleri, işçi birlikleri ve çevre, tüketici ve sağlık örgütleri anlamına gelir.
Ruhsatlandırma; pestisitin, tasarlandığı amaç için etkili olduğunu ve insan veya hayvan sağlığı veya çevreye kabuledilemez bir risk taşımadığını gösteren kapsamlı bilimsel verilerin değerlendirilmesini takiben ilgili bakanlık makamının vereceği satış ve kullanım onayı işlemi anlamına gelir.
Küçük dolum ve paketleme; pestisitin herhangi bir ticari ambalajdan sonraki satış için genellikle daha küçük başka bir ticari ambalaja onaylanmış dolum işlemi anlamına gelir.
Kalıntı; pestisitin kullanımından sonra gıda, tarımsal ürün veya hayvan yeminde kalan tüm tanımlanmış maddeler anlamına gelir. Bu terim dönüşüm ürünleri, metabolitler, reaksiyon ürünleri ve zehirlilik anlamında dikkate alınacak yabancı maddeler (impurity) gibi ilaç türevlerini de kapsar. “Pestisit kalıntısı” ifadesine bilinmeyen veya kaçınılmaz kaynaklardan (çevre gibi) veya kimyasal maddelerin bilinen kullanımlarından gelen kalıntılar da dahildir.
Yetkili makam; pestisitlerin imalatı, dağıtımı veya kullanımının düzenlenmesinden ve daha genel olarak pestisitlerle ilgili kanunları uygulamadan sorumlu devlet temsilcisi veya temsilcileri anlamına gelir.
Risk; bir pestisite maruz kalınmasını takiben istenmeyen bir sağlık veya çevre etkisi olasılığı ve bu etkinin şiddetinin göstergesidir.
Sınırlandırılmış pestisit; insan sağlığı ve çevreyi korumak için hemen hemen tüm kullanımları kesin düzenleme ile yasaklanmış ancak bazı özel kullanımlara izin verilen bir pestisit anlamına gelir. Bu ifade, hemen hemen tüm kullanımları için, ruhsat başvurusu geri çevrilmiş veya sanayi tarafından gerek yerel pazardan kaldırılmış, gerekse ileriye dönük ruhsat işlemleri durdurulmuş bir pestisiti de kapsar; doğal olarak bu gibi eylemin insan sağlığını ve çevreyi korumak için alındığının açık kanıtı bulunmalıdır.
İhale; pestisitlerin satınalınmasında fiyat teklifleri almak anlamına gelir.
Zehirlilik; bir kimyasalın canlı bir organizmaya, mekaniksel olanlar dışında, zarar verme veya hasar oluşturma kapasitesini belirleyen bir fizyolojik veya biyolojik özellik anlamına gelir.
Tüccar; ihracat, ithalat ve yerel dağıtım ticaretiyle uğraşan kişi anlamına gelir.
Kullanım kılavuzu; uygulanacak preparatın içindeki etkin maddenin konsantrasyonu, uygulama oranı, uygulama zamanı, uygulama sayısı, yardımcı maddelerin kullanımı, uygulama miktarını tayin edecek olan metotlar ve yerler, uygulamanın zamanlaması ve hasat aralığı dahil olmak üzere bir pestisitin kullanımıyla ilgili tüm etkenlerin bileşimi anlamına gelir.
Madde 3. Pestisit Yönetimi
3.1 Pestisitlerin ülkelerindeki varlığını, dağıtımını ve kullanımını düzenlemede devletlerin genel sorumluluğu vardır ve bu görev için yeterli kaynak ayrılmasını sağlamalıdırlar (2).
3.2 Pestisit sanayisi pestisitlerin üretimi, dağıtımı ve reklamının yapılmasında, özellikle uygun yasal düzenleme ve danışmanlık hizmetleri bulunmayan ülkelerde, bir standart olarak burda belirtilen Kurallara harfiyen uymalıdır.
3.3 Pestisit ihraç eden ülkelerin devletleri imkanları ölçüsünde:
3.3.1 özellikle teknik uzmanlık konusunda eksiklik çeken diğer ülkelere pestisitlerle ilgili verilerin değerlendirilmesinde teknik destek sağlamalıdır;
3.3.2 özellikle herhangi bir düzenlemesi bulunmayan veya çok sınırlı olan ülkelere pestisitleri ihraç ederken iyi ticari uygulama tekniklerine uyulmasını sağlamalıdır;
3.4 Pestisit sanayisi ve tüccarları, özellikle yasal düzenlemesi veya düzenlemeleri gerçekleştirecek imkanları bulunmayan ülkelerde pestisit yönetiminde aşağıdaki şartlar gözlenmelidir:
3.4.1 her özel pazar için sadece uygun kalitede, ambalajlanmış ve etiketlenmiş pestisitler tedarik edilmesi (3);
3.4.2 Pestisit satınalıcıları ile yakın işbirliği kurarak ihale prosedürlerinde FAO rehberlerinin ilgili maddelerine sıkı sıkıya bağlı kalınması (4);
3.4.3 kullanıcılara riskleri azaltmak ve çevreye olumsuz etkileri en aza indirmek için pestisit formülasyonlarının seçimine, sunum şekillerine, ambalaj ve etiketlemeye özel dikkat gösterilmesi;
3.4.4 her bir pestisitin ambalajı ile birlikte güvenli ve etkili kullanımını sağlayacak yeterli biçim ve dilde bilgi ve talimatların verilmesi;
3.4.5 gerektiğinde pestisitlerin ve kullanılmış pestisit ambalajlarının imhası konusunda tavsiye dahil, tarla düzeyinde tam bir ürün sorumluluğu uygulamasıyla güçlendirilmiş etkin teknik destek sağlamaya açık ve yetkin olunması;
3.4.6 Etiketlemede; kullanım yönergelerinde, paketlemede, formulasyon veya bitki koruma ürünü esasında değişiklik yapma ihtiyacını belirlemek üzere, başlıca kullanımların ve ürünlerinin kullanımından kaynaklanan sorunları takip ederek, son kullanıcıya kadar izlemeye etkin bir ilgi gösterilmesi.
3.5 Özellikle tropik iklimlerdeki küçük ölçekli kullanıcılar söz konusu olduğunda, kullanımı ve uygulanması rahatsız edici ve pahalı personel koruyucu gereci gerektiren veya kullanıma hazır olmayan pestisitlerden kaçınılmalıdır (5). Pahalı olmayan personel koruyucu ve uygulama gereçleri gerektiren pestisitlere ve pestisitlerin işlendiği ve kullanıldığı koşullara uygun prosedürlere öncelik verilmelidir.
3.6 Ulusal ve uluslararası örgütler, devletler ve pestisit sanayisi; pestisit kullanıcılarına, çiftçilere, çiftçi örgütlerine, tarım işçilerine, birliklere ve diğer ilgili taraflara her tür eğitim materyalini dağıtmak için eşgüdümlü bir çaba harcamalıdır. Benzer şekilde, kullanıcılar pestisitlerini kullanmadan önce eğitim materyallerini istemeli/arayıp bulmalı ve anlamalı ve uygun usülleri uygulamalıdır.
3.7 Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) uygulamasını geliştirmek ve özendirmek için devletlerle ortak çaba harcanmalıdır. Bundan başka, yardım kurumları ve devletler ulusal IPM politikalarını desteklemeli ve IPM kavramı ve uygulamalarının gelişmesine yardımcı olmalıdır. Bunlar bilimsel ve çiftçilerin (kadın grupları dahil), yayımcı birimlerin ve tarımsal üretim araştırıcılarının katılımını özendirici stratejileri temel almalıdır.
3.8 Çiftçiler ve çiftçi dernekleri dahil tüm hissedarlar, IPM araştırıcıları, yayım birimleri, danışmanlar, gıda sanayisi, biyolojik ve kimyasal pestisit ve uygulama gereçleri imalatçıları, çevreciler ve tüketici grupları temsilcileri IPM’in geliştirilmesi ve desteklenmesinde aktif rol almalıdırlar.
3.9 Devletler, ilgili uluslararası ve bölgesel örgütlerin desteği ile, biyolojik mücadele etmenleri ve teknikleri, kimyasal olmayan pestisitler ve olanak ölçüsünde veya istenen hedefe özel, kullanım sonrasında zararsız bileşenlere veya metabolitlere parçalanan ve insan ve çevreye düşük riski olan pestisitler gibi seçenekler üzerinde araştırmaları desteklemeli ve gelişmesine yardımcı olmalıdır.
3.10 Devletler ve uygulama gereçleri sanayisi, insan sağlığı ve çevreye daha düşük riski ve daha etkili ve hesaplı olan pestisit uygulama metodlarının (6,7) ve gereçlerinin (8, 9, 10, 11) kullanılımını geliştirmeli ve desteklemeli ve bu gibi etkinliklerde sürekli uygulamalı eğitimler sağlamalıdır.
.11 Devletler, pestisit sanayisi, ulusal ve uluslararası örgütler duyarlı pestisitlerin yararlı ömrünü uzatmak ve dirençli türlerin gelişmesinin olumsuz etkilerini azaltmak için direnç yönetimi stratejileri geliştirme konusunda iş birliği yapmalıdır.
Madde 4. Pestisitlerin test edilmesi
4.1 Pestisit sanayii:
4.1.1 her pestisitin ve pestisit ürününün etkisinin (13), davranışının, akibetinin, tehlikesinin ve riskinin (14), kullanılacağı bölge veya ülkelerde karşılaşacağı çeşitli koşulları dikkate alarak, tam bir değerlendirmeye tabi tutmak için iyi bilinen prosedürlerle ve test yöntemleriyle yeterli ve etkili bir şekilde test edildiğini garanti etmelidir;
4.1.2. söz konusu testlerin güvenilir bilimsel prosedürler ve iyi laboratuar uygulamaları uyarınca gerçekleştirildiğini garanti etmelidir (15);
4.1.3 Pestisitlerin satışa sunulacağı bütün ülkelerdeki sorumlu devlet makamının yapacağı değerlendirme için söz konusu testlerin orijinal raporlarının kopyalarını veya özetlerini hazır bulundurmalıdır. Verilerin değerlendirmesi nitelikli uzmanlara yaptırılmalıdır. Çevirisi yapılmış belgeler sunulduğunda doğruluğu onaylanmalıdır.
4.1.4 önerilen kullanım şablonunun, etiketteki iddiaların ve talimatların, ambalajların, teknik literatürün ve reklamın bu bilimsel testlerin ve değerlendirmelerin sonuçlarını doğru yansıttığını garanti etmelidir;
4.1.5 bir ülkenin talebi üzerine, üretimini yaptıkları etkili maddenin veya formülasyonun analiz metodunu ve gerekli analitik standartları sağlamalıdır;
4.1.6 ilgili analitik çalışmayla ilgili olarak teknik personelin eğitimi konusunda öneri ve yardım sağlamalıdır. Formülasyoncular bu çabayı yürekten desteklemelidir;
4.1.7 pazarlamadan önce, uygun en yüksek kalıntı sınırlarının (20) belirlemesine bir temel sağlamak amacıyla, en azından ‘Codex Alimentarius’ ve iyi analitik uygulamalar (16) ve ürün kalıntı verileri (17, 18, 19) konularındaki FAO kılavuzları uyarınca kalıntı denemeleri yapmalıdır.
4.2 Her ülke satışa sunulan pestisitlerin kalitesini doğrulamak ve bunlar üzerinde gerekli kontrolleri yapmak, aktif madde veya maddelerin miktarını ve formülasyonunun, FAO veya WHO spesifikasyonlarına2 (21, 22, 23) uygunluğunu belirlemek için olanaklara sahip olmalı veya erişebilmelidir.
WHO: Dünya Sağlık Örgütü
4.3 Uluslararası örgütler ve diğer ilgili organlar pestisit ithal eden ülkelerde, ülkesel veya bölgesel olarak, analiz laboratuarlarının kurulmasına mevcut kaynakları dahilinde yardımcı olmayı düşünmelidirler. Bu laboratuarlar iyi laboratuar uygulama tekniği için güvenilir bilimsel prosedürlere ve rehberlere sadık olmalı ve yeterli miktarda analitik standartlara, solventlere, reaktif maddeye ve güncelleştirilmiş uygun analitik metodlara sahip olmalıdır.
4.4 İhracatçı ülkeler ve uluslararası örgütler, deneme kurulması ve yürütülmesi, deneme sonuçlarının yorumlanıp değerlendirilmesi ve risk/fayda analizi konularında personel eğitiminde gelişmekte olan ülkelere yardımcı olurken aktif bir görev üstlenmelidir.
4.5 İlaç sanayisi ve devletler, pestisitlerin tarla koşullarındaki sonucunu, sağlık ve çevreye olan etkilerini belirlemek için ruhsatlandırma sonrasında gözetim ve takip çalışmalarının yürütülmesinde iş birliği yapmalıdır.
Madde 5. Sağlık ve çevre risklerinin azaltılması
5.1 Devletler:
5.1.1 Madde 6’da belirtilen hususlar doğrultusunda bir pestisit ruhsatlandırma ve kontrol sistemi kurmalıdır;
5.1.2 ülkelerinde pazarlanan pestisitler, kabul edilebilir kullanımlarını ve toplumun her kesimindeki varlığını düzenli aralıklarla gözden geçirmeli ve bilimsel kanıtlar gösterildiğinde özel incelemelerde bulunmalıdır.
5.1.3 Meslekleri gereği pestisitlere maruz kalanlara sağlık gözetim programları uygulamalı ve zehirlenme durumları araştırılarak belgelenmelerini sağlamalıdır;
5.1.4 sağlık işçileri, hekimler ve hastane personeline şüpheli pestisit zehirlenmesi tedavisi konusunda bilgi ve yönergeleri sağlamalıdır (5);
5.1.5 İlk yardım ve tıbbi tedavi için her zaman ulaşılabilen acil yardım sağlamak üzere ülkesel veya bölgesel zehir danışma ve denetim merkezleri kurmalıdır (25);
5.1.6 Güvenilir bilgi toplanması ve pestisit ve pestisit zehirlenmesi olaylarının sağlık boyutları konusunda istatistiklerin elde bulundurulması, bu gibi bilgileri tanımlamak ve kayda geçirmek (25) amacıyla, imkan dahilinde WHO ile uyumlu sistem kurulması için tüm araçlar değerlendirmelidir. Toplanan bilginin doğruluğunu sağlama almak için yeterli eğitim almış personel ve elverişli kaynaklar hazır bulundurulmalıdır;
5.1.7 Pratik IPM stratejileri ve metodlar hakkında yeterli bilgiye sahip yayım ve danışma hizmeti birimleri ve çiftçi örgütleri, keza kullanıma hazır bitki koruma ürünü çeşitliliği sağlamalıdır;
5.1.8 Gıda, giysi, ecza veya diğer tüketim malları ile uğraşan mağazalarda bitki koruma ürünlerinin diğer ticari mallardan fiziksel olarak ayrılmış olduğundan ve böylece bulaşma veya başka bir şeye benzetme olasılığının önüne geçildiğinden sanayi ile işbirliği yaparak emin olmalıdır. Uygun olan yerlerde tehlikeli oldukları açıkça gösterilmelidir. Gıda ürünleriyle pestisitlerin birlikte bulundurulmasının tehlikelerini halka anlatmak için gerekli tüm çaba gösterilmelidir.
5.1.9 Çevreye kirliliği konusunda ve pestisitlere ilişkin özel olayların kayda alınması için istatistik tutulması, güvenilir bilgi toplanması gibi tüm imkanlardan yararlanılmalıdır. 5.1.10 Gıdalarda ve çevrede bir pestisit kalıntısı araştırma programı gerçekleştirmelidir.
5.2 Bir kontrol programı işler durumda olduğunda bile pestisit sanayii:
5.2.1 pazarda bulunan pestisitlerin periyodik incelenmesinde işbirliği yapmalıdır;
5.2.2 zehir danışma merkezleri ve pestisit tehlikeleri ve pestisit zehirlenmelerinde uygun tedavi konusunda bilgi sahibi olan hekimler sağlamalıdır.
5.2.3 Pestisitlerden kaynaklanan riskleri azaltmak için:
5.2.3.1 daha az zehirli formülasyonlar yaparak;
5.2.3.2 ürünleri kullanıma hazır paketlerde sunarak;
5.2.3.3 ilaçlarla teması azaltan uygulama yöntemleri ve gereçleri geliştirerek;
5.2.3.4 geri alınabilir ve tekrar doldurulabilir ambalajlar kullanarak;
5.2.3.5 etkin ambalaj toplama sistemleri bulunmadığı durumda sonraki kullanımlar için gösterişli olmayan ambalajlar kullanarak ve kullanılmalarını önleyici programlar geliştirerek;
5.2.3.6 özellikle meskun yerlerde kullanılan pestisitler için çocuklara gösterişli olmayan veya kolayca açılmayan ambalajlar kullanarak;
5.2.3.7 anlaşılır ve özlü etiketler kullanarak; makul her çabayı göstermelidir.
5.2.4 aktarma veya kullanımı kontrollu veya sınırlı kullanımlarda da kabuledilemez bir risk taşıyorsa satışı durdurmalı bitki koruma ürünlerini geri almalıdır;
5.3 Devlet ve ilaç sanayisi risklerin daha da azaltılması için işbirliği yapmalıdır:
5.3.1 uygun ve satınalınabilir personel koruma gereci kullanımını özendirerek (5);
5.3.2 pestisitlerin gerek depoda gerekse tarım işletmesi düzeyinde güvenli depolanması için düzenlemeler yaparak (26, 27);
5.3.3 kullanılmış ambalajları ve kullanım süresini aşmış küçük miktarlardaki pestisitlein toplanması ve güvenlikli imhası için servisler kurarak;
5.3.4 biyo çeşitliliği koruyarak ve pestisitlerin çevre (su, toprak, hava) ve hedef dışı organizmalara olumsuz etkilerini en aza indirerek; 5.4 Halk arasında doğrulanmamış kavram karışıklığı ve korkuya neden olmamak için ilgili taraflar mevcut tüm gerçekleri dikkate almalı ve pestisitler ve kullanımları konusunda sorumlu bilgi dağıtımını geliştirmelidir;.
5.5 Gelişmekte olan ülkelerde uygun bir standartta üretim tesisleri kurulurken imalatçılar ve devletler:
5.5.1 üretim işlemlerinin ve karmaşık tehlikelerin doğasına uygun mühendislik standartlarını benimseme ve uygun koruyucu gereçler bulundurmayı garanti etme;
5.5.2 çalışanların, yakında bulunanların ve çevrenin sağlığını ve güvenliğini korumak için gerekli tüm tedbirleri alma;
5.5.3 üretim ve formülasyon fabrikalarının doğru biçimde kurulması ve yeterli atık ve artık denetimi sağlama;
5.5.4 bitki koruma ürünüyle ilgili saflık, performans, denge ve güvenlik standartlarıyla uyumlu olmasını garanti edecek kalite-güvence prosedürlerini sürdürme konularında işbirliğine gitmelidir.
Madde 6. Düzenleyici ve Teknik Şartlar
6.1 Devletler:
6.1.1 Pestisitlerle ilgili düzenlemeler için gerekli kanunları çıkartmalı ve imkan ölçüsünde FAO rehberlerini (2, 29, 30) kullanarak, uygun eğitim, danışmanlık, yayım ve sağlık hizmetlerinin tesisi dahil, etkin yaptırım için gerekli koşulları oluşturmalıdır. Bunu yaparken, yerel ihtiyaçları, sosyal ve ekonomik koşulları, okur yazarlık seviyesini, iklim koşullarını ve uygun pestisit uygulaması ve personel koruyucu gereci varlığını tam olarak hesaba katmaldır;
6.1.2 bitki koruma ürünlerinin yurtiçi kullanımı öncesinde ruhsatlandırılabileceği pestisit ruhsatlandırma programlarını ve altyapılarını kurmak için uğraş vermeli ve her pestisitin kullanıma verilmeden önce ruhsatlandırılmasını garantiye almalıdır;
6.1.3 ruhsat işlemlerinin bir parçası olarak, mevcut veri ve bilgilere dayalı risk değerlendirmeleri yapmalı ve risk yönetimi kararları almalıdır;
6.1.4 pestisitlerin denkliğini belirlemek için Pestisit Spesifikasyonları Geliştirilme konusundaki FAO klavuzunda (21) anlatılan ilkeleri kullanmalıdır;
6.1.5 diğer ülkelerle işbirliği yaparak, uygun, uluslararası mutabakat sağlanmış teknik klavuzlar ve standartları, ve bu standartları ülkesel veya bölgesel yasalara dahil etme olanaklarını hesaba katarak (bölgesel veya ülke grupları halinde) uyum sağlanmış pestisit ruhsatı gereksinimleri, prosedürleri ve değerlendirme kriterleri tesis etme avantajlarından yararlanmalıdır;
6.1.6 pestisitlerin periyodik olarak incelenmesini sağlamak için bir ruhsat yenileme prosedürü tesis etmeli, böylece, eğer etki veya risk konusunda yeni bilgi ve veriler bir düzenleme eylemi gerektireceğini göstermesi halinde hızlı ve etkin önlemler alınması sağlanmalıdır;
6.1.7 pestisitlerin ithal, ihraç, üretim, formülasyon, kalite ve miktarına ilişkin verileri toplayarak ve kayıt tutarak düzenlemeleri iyileştirmelidir;
6.1.8 insan sağlığı ve çevreye olası risklerin yaygınlığını araştırmak ve ekonomik ve diğer maksatlarla pestisit kullanımı eğilimlerini izlemek için pestisitlerin ithal, ihraç, üretim, formülasyon, kalite ve miktarına ilişkin verileri toplamalı ve kaydetmelidir;
6.1.9 sadece belirlenmiş standartlara uygun pestisit uygulama ve personel koruyucu gereçlerin (5, 8, 9) pazarlanmasına izin vermelidir;
6.1.10 yasadışı pestisit ticaretini ortaya çıkarmalı ve denetim altına almalıdır;
6.1.11 gıda ve tarımsal ürün ithal ederken, ticaret yaptıkları ülkelerde iyi tarım uygulamalarını tanımalı ve, “Codex Alimentarius” Komisyonunun tavsiyelerine uygun olarak, ticarette teknik engelle karşılaşmamak için WTO3 ile uyumlu olacak tarzda iyi tarım uygulamalarından kaynaklanan pestisit kalıntılarının kabuledilirliği için yasal bir temel tesis etmelidir;
6.2 Pestisit sektörü:
6.2.1 risk değerlendirmesini destekleyecek ve bir risk yönetimi kararını verdirecek yeterli veri dahil, her ürünle ilgili gerekli destek verileriyle birlikte objektif bir veri değerlendirmesi sağlamalıdır;
6.2.2 pestisitin yasal düzenlemesini değiştirebilecek olan herhangi yeni veya güncelleştirilmiş bilgi edinildiğinde hemen ulusal düzenleme yetkililerine iletmelidir;
6.2.3 pazarlanan pestisit ürünlerinin etkili maddeleri ve yardımcı maddelerinin, benzerlik, kalite, saflık ve bileşim bakımından, zehirlilik ve çevre açısından kabul edilebilir olması için test edilen, değerlendirilen ve onaylanan maddeleri karşıladığını garanti etmelidir;
6.2.4 uluslararası spesifikasyonları geliştirilmiş pestisitlerin etkili madde ve preparatlarının bitki koruma ürünleri için FAO spesifikasyonları (22) ile ve halk sağlığı pestisitleri için WHO’nun pestisit spesifikasyonları (23) ile uyumlu olacağını garanti etmelidir;
6.2.5 satışa sunulan pestisitlerin nitelik ve saflığını doğrulamalıdır;
6.2.6 sorun çıktığında gönüllü olarak sorunu giderici işlemler gerçekleştirmeli ve devletler talep ettiğinde sorunlara çözüm bulmada yardımcı olmalıdır.
6.2.7 pestisitlerin ihraç, ithal, üretim, formülasyon, satış, kalite ve miktarları hakkında kendi devletlerine açık ve özlü bilgi vermelidir.
6.3 Teknik yardım fonları, kalkınma bankaları ve tarafsız kurumlar pestisit yönetimi ve kontrol sistemleri için henüz olanakları ve uzmanlıkları bulunmayan gelişmekte olan ülkelerin yardım taleplerine öncelik vermeleri hususunda teşvik edilmelidir.
WTO : Dünya Ticaret Örgütü
Madde 7. Edinim ve kullanım
7.1 Pestisit konusunda kaleme alınan kurallar ve düzenlemelere yetkili makamlar özel önem vermelidir. Bunlar, mevcut kullanıcı eğitimi ve deneyimi seviyeleriyle uyumlu olmalıdır. Parametreler farklılıklar göstermekte olup karar her devletin kendisine bırakılmalıdır.
7.2 Ayrıca devletler pestisitlerin tehlikelerine göre not almalı ve uygun olan yerde WHO sınıflandırmalarını (35) kullanmalı ve tehlike sınıfını kendi yasal tedbirlerini esas alarak iyi tanınan tehlike sembolleriyle ilişkilendirmelidir. Riski ve bitki koruma ürünü için uygun kısıtlama derecesini belirlerken formülasyon tipi ve uygulama yöntemi dikkate alınmalıdır.
7.3 Yetkili makam tarafından pestisitleri kısıtlamak için iki yöntem uygulanabilir: bitki koruma ürününü ruhsatlandırmamak veya bir ruhsat şartı olarak, ürünün kullanımıyla ilgili tehlikelerin ulusal değerlendirmesiyle, pestisitlerin kullanımını belirli kullanıcı gruplar için sınırlandırmak.
7.4 Devletler ve pestisit sanayisi pazara sunulacak tüm pestisitlerin FAO’nun paketleme ve etiketleme klavuzlarıyla (3) ve uygun ulusal düzenlemelerle tutarlı bir şekilde ambalajlanmalarını ve etiketlenmelerini sağlamalıdır.
7.5 Kontrol tedbirleri veya iyi pazarlama uygulamaları ürünün güvenli bir şekilde kullanımını garanti edemeyecekse, örneğin WHO sınıflandırmasında 1a ve 1b ye giren, aşırı zehirli tehlikeli bir pestisitin ithalatının, satışının ve satın alımının yasaklanması istenebilir.
Madde 8. Dağıtım ve ticaret
8.1 Devletler:
8.1.1 düzenlemeler geliştirmeli ve pestisit satışına ilişkin ruhsat prosedürleri getirmelidir; böylece risk azaltma ve etkin kullanım konusunda müşterilere doğru bilgilendirme olanağı sağlanmalıdır;
8.1.2 Pestisitlerin tekrar paketlenmesini, gıda veya içecek kaplarına konulmasını önlemek için gerekli yasal önlemleri almalı ve söz konusu uygulamaları etkin bir şekilde engelleyecek cezai yaptırımları sıkı bir şekilde uygulamalıdır.
8.1.3 Aşırı stok birikimi potansiyelini azaltmak için, merkezi satınalmanın aksine, olabildiğince yaygın pazar ekonomisi düzenini özendirmelidir. Bununla birlikte, devletler veya diğer kurumlar pestisit satınalırken kabul görmüş FAO pestisit ihale prosedurleri esas alınmalıdır.
8.1.4 Subvansiyon veya bağış yoluyla sağlanan herhangi pestisitin fazlası ve doğru olmayan kullanıma yol açmamasını sağlamalıdır.
8.2 Pestisit sanayisi:
8.2.1 uluslararası ticarete giren pestisitlerin en azından:
8.2.1.1 konu ile ilgili FAO (22), WHO (23) veya, eğer geliştirilmişse, eşdeğer spesifikasyonlara;
8.2.1.2 sınıflandırma, pazarlama, etiketleme ve bilgi ve belge sağlama konularında ilgili FAO rehberlerinde (3, 4, 26) somutlaştırılmış ilkelere;
8.2.1.3 Tehlikeli Maddeler Taşıması konusunda Birleşmiş Milletler Tavsiyeleri (36) ve özel taşıma tarzlarıyla (örneğin; ICAO4, IMO5, RID6, ADR7 VE IATA8) ilgili diğer uluslararası örgütler tarafından konulmuş kural ve düzenlemelere uygunluğunu sağlayacak gerekli önlemleri almalıdır.
8.2.2 ihraç edilmek üzere üretilen pestisitlerin yerel ürünlere uygulananlarla aynı nitelik gereksinimlerine ve standartlarına tabi tutulduğunu garanti etmek için çaba harcamalıdır;
4 ICAO : Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
5 IMO : Uluslararası Denizcilik Örgütü
6 RID : Tehlikeli Madeler Demiryolu Taşımacılığı ile ilgili Uluslararası Yönetmelik
7 ADR : Tehlikeli Maddeler Uluslararası Karayolu Taşımacılığı ile ilgili Avrupa Anlaşması
8 IATA : Uluslararası Hava Taşımacılığı Örgütü
8.2.3 Ana firmaya bağlı bir iştirakçi firma tarafından üretilen veya formüle edilen pestisitlerin uygun kalite gereksinimleri ve standartlarını karşılayacağını garanti etmelidir, Bu, ev sahibi ülkenin ve ana firmanın gereksinimleriyle tutarlı olmalıdır;
8.2.4 ithalatçı firmaları, ulusal ve uluslararası formülatörleri ve onların ilgili ticaret örgütlerini doğru uygulamalar ve güvenli pazarlama ve dağıtım uygulamaları sağlamak için iş birliği yapmalarını ve sanayi dahilindeki yanlış uygulamaları ortadan kaldırmak için yetkililerle iş birliğine girmelerini teşvik etmelidir;
8.2.5 tavsiye edildiği şekilde kullanıldığında insan ve hayvan sağlığı ve çevre için kabul edilemez bir risk oluşturan bir pestisitin imalatçı veya dağıtıcı tarafından geri toplamasının istenebileceğini bilir ve ona göre davranır;
8.2.6 pestisitlerin tercihen tanınmış bir ticaret örgütünün üyesi olan tanınmış tüccarlardan satın alınmasını sağlamak için çaba gösterir;
8.2.7 pestisitilerin satışı ile ilgili kişilerin, müşterilere risk azaltılması ve etkin kullanım tavsiyelerini vermeleri bakımından, gereğince eğitilmelerini, (eğer varsa) resmi yetki belgesine sahip olmalarını ve malzeme güvenlik bilgi formu gibi yeterli bilgilere ulaşabilmelerini sağlamalıdır;
8.2.8 riskleri azaltmak ve bayileri etiketsiz veya uygun olmayan kaplarda tekrar paketleme yapmaktan caydırmak için, küçük çiftçilerin ve diğer yerel kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun bir ambalaj boyutu sağlamalıdır.
8.3 Devlet yetkilisi, üretici derneği veya bizzat çiftçi aşırı pestisit stokunu önlemek için satınalma prosedürleri tesis etmeli ve bir satınalma sözleşmesinde yaygın pestisit depolaması, dağıtım ve imha servislerine ilişkin gereksinimlerin dahil edilmesini hesaba katmalıdır.
Madde 9. Bilgi alışverişi
9.1 Devletler:
9.1.1 ulusal kuruluşlar, uluslararası, bölgesel ve alt bölge örgütleri ve sivil toplum grupları aracılığı ile bilgi alışverişi ağları kurulmasını veya güçlendirilmesini teşvik etmelidir;
9.1.2 işbirliği çabalarını güçlendirmek için düzenleme yetkilileri arasında bilgi alışverişini kolaylaştırmalıdır. Bilgi alışverişi:
9.1.2.1 insan sağlığı ve çevreyi korumak için bir pestisitin yasaklanması veya ileri ölçüde kısıtlanması eylemleri ve ayrıca isteğe bağlı bilgiyi;
9.1.2.2 pestisitlerle ilgili, toksikolojik, çevre ve güvenlik verileri dahil, bilimsel, teknik, ekonomik, düzenleyici ve yasal bilgiyi;
9.1.2.3 pestisit düzenleme eylemleriyle bağlantılı kaynaklarını ve uzmanlık varlığını kapsamalıdır.
9.2 İlave olarak;
9.2.1 pestisit riskleri ve düzenleme işlemleri konusunda kamuoyunun bilgi edinmesine olanak veren yasal ve yönetmelikler;
9.2.2 düzenleme işlemlerinde saydamlık ve kamuoyunun katılımını sağlayacak idari prosedürler geliştirmek için devletler özendirilir.
9.3 Uluslararası örgütler özel pestisitlere ilişkin (analiz metotları klavuzu dahil) ölçüt olacak belgeler, gerçeği yansıtan bilgi kayıtları, eğitim ve diğer uygun yollar aracılığı ile bilgi sağlamalıdır(38).
9.4 Tüm taraflar:
9.4.1 bilgi alışverişi işlemlerini desteklemeli ve gıdalarda pestisit kalıntıları ve ilgili düzenlemelere ilişkin bilgilere ulaşmayı kolaylaştırmalıdır
9.4.2 Prensibin amaçlarına ulaşmak için gereksinim duydukları bilgi ile donatılmalarını sağlamak bakımından sivil toplum örgütleri, uluslararası örgütler, kamu yönetimleri ve diğer ilgili hissedarlar arasında işbirliğini özendirmelidir.
Madde 10. Etiketleme, paketleme, depolama ve bertaraf etme
10.1 Tüm Pestisitlerin kapları FAO’nun iyi etiketleme uygulaması yönergesi (3) gibi yürürlükteki uluslararası yönergeler uyarınca anlaşılır bir şekilde etiketlenmelidir.
10.2 Sanayi aşağıdaki bilgileri içeren etiketler kullanmalıdır:
10.2.1 ruhsat gerekleriyle uyumlu olmalı ve satışın gerçekleştiği ülkedeki onaylanmış araştırma ve danışmanlık kurumlarınınkilerle tutarlı olmalıdır;
10.2.2 uygun dilde veya dillerde yazılı yönergeler, uyarılar ve önlemlere ek olarak uygun semboller ve mümkünse ise piktogramlar içermelidir;
10.2.3 uluslararası ticarette tehlikeli maddeler için ulusal veya uluslararası etiketleme gerekleriyle uyumlu olmalı ve eğer uygunsa, içeriğin uygun WHO tehlike sınıflandırması (3, 35, 36) açıkça gösterilmelidir;
10.2.4 uygun dilde veya dillerde, ambalajların tekrar kullanımını önlemeye yönelik uyarılar ve boş kapların güvenli bir şekilde imhası veya bulaştırmaya yol açmayacak hale konulması için talimat içermelidir;
10.2.5 ürünün her parti veya şarjı ilave kod tanımlamaları gerektirmeksizin anlaşılabilecek sayı ve harflerle tanımlanmalıdır;
10.2.6 şarjın veya partinin dolum tarihi (ay ve yıl) ve ürünün raf ömrüyle ilgili bilgiler açıkça gösterilmelidir (21).
10.3 Pestisit sanayisi, devlet yönetimiyle işbirliği yaparak:
10.3.1 Pestisitlerin depolanması, bertarafı veya ambalajlanması ilke olarak FAO, UNEP9, WHO rehber ve yönergeleriyle (27, 28, 37, 39, 40) veya uygulanabilir olduğunda diğer uluslararası rehbere uygun olmasını sağlamalıdır;
10.3.2 ambalajlama ve küçük dolum işlemlerinde, personelin zehirlenme tehlikelerine karşı yeterince korunduğu, nihai ürünün doğru şekilde ambalajlanıp paketlendiği ve içeriğinin ilgili kalite standartlarına uyduğu konularında yetkili makamın ruksat verdiği tesislerde gerçekleştirilir.
10.4 Devletler, herhangi bir pestisitin gıda veya içecek kaplarında tekrar paketlenmesini veya başka bir kaba aktarılmasını yasaklayacak gerekli yasal önlemleri ve böyle uygulamalardan etkili bir şekilde caydırıcı olacak cezai önlemler almalıdır.
9 UNEP : Birleşmiş Milletler Çevre Programı 10.5 Devletler, pestisit sanayisinin yardımıyla ve çok yanlı işbirliği ile, miadı dolmuş veya kullanılamaz durumda olan pestisit stoklarının ve kullanılmış ambalajların dökümünü yapmalı, elden çıkartılmaları için bir eylem planı hazırlamalı ve uygulamalı veya bulaşmış yerler olması durumunda zehirden arındırma işlemi (41) yapmalıdır.
10.7 Devletler, pestisit sanayisi, uluslararası örgütler ve tarımsal birlikler miadı dolmuş pestisit ve kullanılmış ambalajların birikimini önleyici politikalar ve uygulamalar yerine getirmelidir (37).
Madde 11. Reklam
11.1 Devletler, tüm medyadaki pestisit reklamlarını, özellikle uygulama gereçlerinin bakımı ve kullanımı, uygun personel koruma gereçleri, çocuklar ve hamile kadınlar için belirtilen özel önlemler veya ambalajların tekrar kullanımının tehlikelerine ilişkin etiket yönergeleri ve belirtilen önlemlere ilişkin çelişkileri yasal olarak denetlemelidirler.
11.2 Pestisit sanayisi:
11.2.1 reklamlarda kullanılan tüm ifadelerin teknik olarak doğrulanabilir olduğunu;
11.2.2 reklamların, satın alan tarafı, özellikle ürünün güvenliği, doğası, bileşimi veya kullanıma uygunluğu veya resmi tanınmışlığı veya onayı konularında doğrudan veya dolaylı olarak, ihmal, belirsizlik veya abartılmış iddialar sonucunda yanlış yönlendirebilecek herhangi bir ifade veya görsel sunum içermeyeceğini;
11.2.3 kullanımı yasal olarak eğitimli veya kayıtlı operatörlerle kısıtlanmış pestisitlerin, söz konusu kullanım için olanlar hariç olmak üzere ve kısıtlı kullanım açıkça ve göze çarpacak şekilde gösterilmedikçe dergilerde reklamı yapılamayacağını;
11.2.4 hiç bir firma veya bireyin, herhangi başka bir ülkede aynı anda farklı pestisit aktif bileşenini veya bileşen kombinasyonlarını tek bir Ticari ad altında pazarlamayacağını;
11.2.5 reklamların onay etiketinde belirtilenin haricindeki kullanımları teşvik etmediğini;
11.1.6 promosyon malzemelerinin onaylanmış araştırma ve danışmanlık kuruluşlarınınkinden farklı tavsiyeler içermeyeceğini;
11.2.7 reklamlarda teknik ve bilimsel literatürdeki araştırma sonuçları ve alıntılarının yanlış kullanılmayacağı, anlaşılmaz dil ve alakasız konuların iddialara sahip olmadıkları bilimsel temele sahipmiş izlenimi kazandırmak için kullanılmayacağını;
11.2.8 “güvenli”, “zehirli değil”, “zararsız” veya IPM ile uyumlu gibi güvenlikle ilgili iddialara, “anlatıldığı şekilde kullanıldığında” gibi nitelendirici bir ifade dışında yer verilmeyeceğini; [Bununla birlikte, yetkili makamca onaylanmış ve iddianın doğruluk sınırı çizilmişse açıkça belirtilen IPM programlarına sokulabileceğinden söz edilebilir];
11.2.9 farklı pestisitlerin veya maddelerin risk, tehlike veya “güvenlik” lerini kıyaslayan ifadeler kullanılmayacağını;
11.2.10 ürünün etkinliğiyle ilgili yanıltıcı ifadelere yer verilmeyeceğini;
11.2.11 bir iddiayı doğrulayacak kesin kanıt mevcut değilse “…ile daha fazla kar”, “garanti yüksek kazanç” gibi garantiler veya dolaylı garantiler vermeyeceğini;
11.2.12 reklamlarda koruyucu kıyafet giymeden, gıdaların yanında karıştırma veya uygulama veya çocuklar tarafından veya yakınında kullanım gibi potansiyel olarak tehlikeli uygulamaların görsel sunumunun yer almayacağını;
11.2.13 reklamların veya promosyon malzemelerinin dikkati FAO etiketleme rehberlerinde (3) belirlenmiş uygun uyarı ifadeleri ve sembollerine çekeceğini;
11.2.14 uygulama oranları, uygulama sıklığı ve son uygulama ile hasat arası başta olmak üzere doğru uygulamalar hakkında yeterli bilgileri sağlayacağını;
11.2.15 diğer pestisitler ile hatalı veya yanılıtıcı mukayeseler yapılmayacağını;
11.2.16 satış promosyonunda görevli tüm personelin yeterli eğitime ve satılan ürünler hakkında tam, doğru ve geçerli bilgiyi sunabilecek teknik bilgilere sahip olduğunu;
11.2.17 reklamlar, satın alanların ve kullanıcıların etiketi dikkatli bir şekilde okumaya veya okuma yazmaları yoksa kendilerine okunmasını sağlamaya teşvik edeceğini
11.2.18 reklamlar ve promosyon etkinliklerinin pestisitleri satınalmaya teşvik eden uygunsuz özendiriciler veya hediyeler içermeyeceğini garanti eder.
11.3 Uluslararası örgütler ve sivil toplum örgütleri bu Maddeye aykırı davranışlara dikkat çekmelidir.
Madde 12. Kuralların Ölçümü ve İzlenmesi
12.1 Kurallar yayınlanmalı ve devletler tarafından, ayrı ayrı veya bölgesel gruplar halinde, Birleşmiş Milletler sisteminin ilgili örgütleri ve kurumları, uluslararası, kamu yönetimi ve sivil toplum örgütleri ve pestisit sanayisi ile işbirliğine dayalı bir şekilde takip edilmelidir.
12.2 Kurallar; pestisit üretimi, dağıtımı ve kullanımının düzenlenmesinde ilgili herkesin dikkatine sunulmalı ve böylece iyi tarım uygulamaları için söz sahibi bir konumda bulunan ayrı ayrı veya bölgesel gruplar halindeki devletler, pestisit sanayisi, uluslararası kurumlar, pestisit kullanıcı örgütleri, tarımsal ürün sanayileri ve gıda sanayisi grupları (süper marketler gibi) Kuralların amaçlarının yerine getirilmesini garanti etmek için birlikte çalışmalarının ortak sorumluluğunu anlamalıdır.
12.3 Tüm taraflar bu Kurallara uymalı ve Kuralların ifade ettiği ilkeleri ve ahlaki değerleri, diğer tarafların Kurallara uyup uyamamalarından bağımsız olarak, teşvik etmelidir. Pestisit sanayisi Kurallara uyulmasında tam bir iş birliği sergilemeli ve Kuralların ifade ettiği ilkeleri ve ahlak değerleri, devletlerin Kurallara uyup uyamamalarından bağımsız olarak, teşvik etmelidir.
12.4 Bu Kurallara uyum için alınan tüm önlemlerden bağımsız olarak, tüketiciyi koruma, çevre koruma, kirlilik kontrolü ve diğer ilişkili konularla ilgili tüm yasal kurallar -ister kanuni, ister idari, ister adli isterse mutat olsun – tam olarak uygulanmalıdır.
12.5 Devletler ve diğer ilgili taraflar:
12.5.1 katıldıkları uluslararası organlarda alınan, Kurallar ile ilgili (Ek 1), kimyasalların yönetimi, çevre ve sağlık koruma, sürdürülebilir gelişme ve uluslararası ticarete dair kararlara uymaya teşvik edilir;
12.5.2 henüz katılmadılarsa, yapılacakların uygunluğunu bir an önce değerlendirmek için, bu tür kararları kabul etmeleri ve onaylamaları teşvik edilir.
12.6 FAO ve diğer yetkili uluslararası örgütler Kurallara uyum için tam destek vermelidir.
12.7 Devletler, FAO ile işbirliği içerisinde, Kurallara uyumu izlemeli ve gelişmeleri FAO Genel Direktörüne rapor etmelidir.
12.8 Pestisit sanayisi Kurallara uyuma ilişkin ürün sorumluluğu etkinlikleri konusunda FAO Genel Direktörüne raporlar göndermeye davet edilir.
12.9 Sivil toplum örgütleri ve diğer ilgili taraflar Kuralların uygulanmasına ilişkin etkinlikleri izlemeye davet edilir.
12.10 Yürütme Kurulları periyodik olarak Kurallara uygunluğunu ve etkinliğini gözden geçirecektir. Kurallara teknik, ekonomik ve sosyal gelişmelere bağlı olarak gerektiğinde güncelleştirilmesi gereken dinamik bir metin olarak kabul edilmelidir.
EK 1
Kimyasalların yönetimi, çevre ve sağlık koruma, sürdürülebilir gelişme ve uluslararası ticaret alanında, Kurallar ile ilgili, uluslararası politika enstrümanları
Bir pestisitin hayatındaki bir veya daha çok yönüne hitap eden uluslararası politika enstrumanları aşağıda listelenenlere, fakat onlarla sınırlı kalmayarak, girmektedir. Bazıları pestisit dağıtımı ve kullanımı için doğrudan operasyonel anlam taşırken diğerleri daha genel bir bağlam sağlamaktadır. Yasal olarak bağlayıcı olan bu enstrumanlar için yürürlülük tarihleri bu Kuralların gözden geçirilip düzeltilmiş halinin kabulü tarihi olarak verilmiştir.
A. Pestisit yönetimi için doğrudan operasyonel olan uluslararası politika enstrumanları
- Codex Alimentarius, ve daha açık olarak Pestisit Kalıntıları ile ilgili Codex Komitesi, 1966 dan beri faal (42);
- Ozon Tabakasını Tüketen Maddeler konusunda Montreal Protokolu, 1987 de kabul ve 2989 da yürürlülük, ve daha sonra yapılan değişiklikler (43);
- Zararlı Artıkların Sınır ötesi Hareketlerinin Denetimi ve Bertarafı konusunda Basel Uzlaşması, 1989 da kabul ve 1992 de yürürlülük (40);
- Uluslararası Ticarette Bazı Tehlikeli Kimyasallar ve Pestisitler için Önceden Bildirimli İzin Prosedürü konusunda Rotterdam Uzlaşması, 1998 de kabul (1);
- Kalıcı Organik Kirleticiler konusunda Stockholm Uzlaşması, 2001 de kabul (44);
B. Pestisit yönetimi için genel bir politika bağlamı sağlayan uluslararası politika enstrumanları.
- İşte Kimyasalların Kullanımında Güvenlikle İlgili Uzlaşma, 1990 da kabul ve 1993 de yürürlüğe giriş (45);
- Agenda 21 – Sürdürülebilir Gelişme üzerinde Evrensel Ellem Programı, ve daha ayrıntılı bölümler 14 (Sürdürülebilir Tarım ve Kırsal Kalkınmanın Desteklenmesi) ve 19 (Zehirli ve Tehlikeli ürünlerin Yasa dışı Uluslararası Trafiğinin önlenmesi dahil Zehirli Kimyasalların Çevresel Açıdan Güvenlikli Yönetimi), 1992 de kabul (47);
- Biyolojik Çeşitlilik konusunda Uzlaşma, 1992de kabul ve 1993 de yürürlülük (48);
- Büyük çaplı Sanayi Kazalarının Önlenmesine İlişkin Uzlaşma, 1993 de kabul ve 1997 de yürürlülük (49);
- Dünya Gıda Güvenliği ve Dünya Gıda Eylem Planı Doruğu konusunda Roma Bildirisi, 1996 da kabul (50);
- Dünya Sağlık Bildirgesi ve 21. Asırda-herkes için-Sağlık, 1998 de kabul (51).
EK 2
FAO Konsey Kararı../123: Pestisitlerin Dağıtımı ve Kullanımı konusunda Uluslararası Yömetim Kurallarının Tekrar Gözden geçirilmiş hali
Konsey, FAO Konferansının Otuzbirinci Oturumunca verilen yetkiye dayanarak,
“Pestisitlerin Dağıtımı ve Kullanımı konusunda Uluslararası Yönetim Kurallarının gözden geçirilerek değiştirilen metnini onaylar.
Referanslar / References
1 . Rotterdam Convention on the Prior Informed Consent (PIC) Procedure for Certain Hazardous Chemicals and Pesticides in International Trade. FAO/UNEP, Rome/Geneva. 1998. [further information and Convention text at: http://www.pic.int ]
2. Guidelines for legislation on the control of pesticides. FAO, Rome. 1989. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
3. Revised guidelines on good labelling practice for pesticides. FAO, Rome. 1995. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
4. Provisional guidelines on tender procedures for the procurement of pesticides. FAO, Rome. 1994. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
5. Guidelines on personal protection when using pesticides in hot climates. FAO, Rome. 1990. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/]
6. Guidelines on good practice for ground application of pesticides. FAO, Rome. 2001.
7. Guidelines on good practice for aerial application of pesticides. FAO, Rome, 2001.
8. Guidelines on minimum requirements for agricultural pesticide application equipment. FAO, Rome. 2001.
9. Guidelines on standards for agricultural pesticide application equipment and related test procedures. FAO, Rome. 2001.
10. Guidelines on procedures for the registration, certification and testing of new pesticide application equipment. FAO, Rome. 2001.
11. Guidelines on the organization of schemes for testing and certification of agricultural pesticide sprayers in use. FAO, Rome. 2001.
12. Guidelines on organization and operation of training schemes and certification procedures for operators of pesticide application equipment. FAO, Rome. 2001.
13. Guidelines on efficacy data for the registration of pesticides for plant protection. FAO, Rome. 1985. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
14. Revised guidelines on environmental criteria for the registration of pesticides. FAO, Rome. 1989. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
15. OECD principles on good laboratory practice (as revised in 1997). Organization for Economic Co-operation and Development, Paris. 1998. [principles’ text at: http://www.oecd.org/ehs/glp.htm ]
16. Guidelines on good laboratory practice in pesticide residue analysis. Codex Alimentarius. Volume 2a, Part 1. FAO, Rome. 2000.
17. Guidelines on crop residue data. FAO, Rome. 1985. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
18. Manual on the submission and evaluation of pesticide residues data for the estimation of maximum residue levels in food and feed. FAO, Rome. 1997. [manual text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
19. Recommended methods of sampling for the determination of Pesticide Residues. Codex Alimentarius. Vol. 2, 2nd edition. FAO, Rome, 1993. [http://www.fao.org/es/ESN/Books/Codexpub.pdf]
20. Guidelines on pesticide residue trials to provide data for the registration of pesticides and the establishment of maximum residue limits. FAO, Rome. 1986. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
21. Manual on the Development and Use of FAO and WHO Specifications for Pesticides. First Edition, FAO, Rome. 2002. [manual text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
22. Specifications for plant protection products. FAO, Rome. Various, from 1970 to present. [specifications at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/]
23. Specifications for pesticides used in public health. 7th edition. WHO, Geneva. 1997. [specifications at: http://www.who.int/ctd/whopes/index.html ]
24. Guidelines on post-registration surveillance and other activities in the field of pesticides. FAO, Rome. 1988. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
25. The IPCS INTOX system. WHO/ILO/UNEP, Geneva. [information available at: http://www.intox.org].
26. Guidelines for retail distribution of pesticides with particular reference to storage and handling at the point of supply to users in developing countries. FAO, Rome. 1988. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
27. Pesticide storage and stock control manual. FAO Pesticide Disposal Series N?3. FAO, Rome. 1996. [manual text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/Disposal/index_en.htm ]
28. Guidelines for the management of small quantities of unwanted and obsolete pesticides. FAO Pesticide Disposal Series N?7. UNEP/WHO/FAO, Rome. 1999. [guidelines ‘text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/Disposal/index_en.htm ]
29. Guidelines for the registration and control of pesticides (including a model scheme for the establishment of national organizations). FAO, Rome. 1985. & Addenda. FAO, Rome. 1988. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
30. Guidelines on the initial introduction and subsequent development of a simple national pesticide registration and control scheme. FAO, Rome. 1991. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
31. Guidelines on the registration of biological pest control agents. FAO, Rome. 1988. [guidelines’ text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
32. OECD guidance for country data review reports on plant protection products and their active substances (« monograph guidance »). Revision 1. OECD, Paris. 2001. [guidelines’ text at : http://www.oecd.org/ehs/PestGD01.htm].
33. OECD guidance for industry data submissions on plant protection products and their active substances (« dossier guidance »). Revision 1. OECD, Paris. 2001. [guidelines’ text at : http://www.oecd.org/ehs/PestGD01.htm].
34. WTO Agreement on Trade-Related aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS). Annex 1C to The Marrakesh Agreement Establishing the World Trade Organization. WTO, Geneva. 1994. [further information and Agreement text at: http://www.wto.org/english/tratop_e/trips_e/trips_e.htm].
35. The WHO recommended classification of pesticides by hazard and guidelines to classification 1998-1999. WHO, Geneva. 1998. [classification text at : http://www.who.int/pcs/pcs_act.htm ]
36. Recommendations on the Transport of Dangerous Goods – Model Regulations. Tenth revised edition. United Nations, New York/Geneva. 1997. [further infomation at : http://www.unece.org/trans/danger/danger.htm & Recommendations text (partly) at : http://www.unece.org/trans/main/dgdemo/intro.htm ]
37. Provisional guidelines on prevention of accumulation of obsolete pesticide stocks. FAO Pesticide Disposal Series N?2. FAO, Rome. 1995. [guidelines text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/Disposal/index_en.htm ]
38. Inventory of IPCS and other pesticide evaluations and summary of toxicological evaluations performed by the Joint Meeting on Pesticide Residues (JMPR). Evaluations through 2000. WHO, Geneva. 2001. [inventory text at: http://www.who.int/pcs/jmpr/jmpr.htm ]
39. Provisional technical guidelines on the disposal of bulk quantities of obsolete pesticides in developing countries. FAO Pesticide Disposal Series N?4. UNEP/WHO/FAO, Rome. 1996. [manual text at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/Disposal/index_en.htm ]
40. Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and their Disposal. UNEP, Geneva. 1989. [further information and Convention text at: http://www.unep.ch/basel/ ]
41. Assessing soil contamination – a reference manual. FAO Pesticide Disposal Series N?8. FAO, Rome. 2000.
42. Codex Alimentarius. Joint FAO/WHO Secretariat. Rome. [further information and database on Codex maximum residue limits (MRLs) at: http://www.fao.org/WAICENT/FaoInfo/Agricult/AGP/AGPP/Pesticid/ ]
43. Montreal Protocol on Substances that Deplete the Ozone Layer as adjusted and/or amended in London 1990, Copenhagen 1992, Vienna 1995, Montreal 1997 and Beijing 1999. UNEP, Nairobi. 2000. [further information and protocol text at: http://www.unep.org/ozone/ ]
44. Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants. UNEP, Geneva. 2001. [further information and Convention text at: http://irptc.unep.ch/pops/ ]
45. Convention Concerning Safety in the Use of Chemicals at Work. ILO, Geneva. 1990 [Convention text at: http://ilolex.ilo.ch:1567/english/convdisp2.htm – document C170]
46. Rio Declaration on Environment and Development. United Nations, New York. 1992 [further information and Declaration text at: http://www.un.org/esa/sustdev/agenda21.htm ]
47. Agenda 21 – Global Programme of Action on Sustainable Development. United Nations, New York. 1992. [further information and Agenda text at: http://www.un.org/esa/sustdev/agenda21.htm ]
48. Convention on Biological Diversity. UNEP, Montreal. 1992 [further information and Convention text at: http://www.biodiv.org/ ]
49. Convention Concerning the Prevention of Major Industrial Accidents. ILO, Geneva. 1993. [convention text at: http://ilolex.ilo.ch:1567/english/convdisp2.htm – document C174]
50. Rome Declaration on World Food Security and World Food Summit Plan of Action. FAO, Rome. 1996. [further information and Declaration text at: http://www.fao.org/wfs/homepage.htm ]
51. World Health Declaration and Health-for-all in the 21st Century. WHO, Geneva. 1998. [further information and Declaration text at: http://www.who.int/archives/hfa/policy.htm ]